Ukrayna'nın Kiev ve Harkiv'den sonraki üçüncü büyük şehri olan Odesa, popüler bir turist destinasyonu olarak biliniyor. Karadeniz kıyısındaki bu tarihi liman şehri, Arnavut kaldırımlı geniş caddelerinde her yıl yüz binlerce turisti ağırlıyor.
Ancak son iki haftada Odesa'da yaşayan 1 milyona yakın insan, şehrin "kapıları herkese açık" imajını tersine çevirmek için ellerinden geleni yapmaya başladı. Normalde güneşlenip denize giren tatilcilerle dolu olan plajlara, denizden yapılacak bir çıkartma ihtimaline karşı mayınlar döşeniyor. Kum torbalarından yapılma barikatlar 19'uncu yüzyılda inşa edilmiş büyük opera salonu gibi mimari harikası binaların önlerini kapatıyor. Meydanlar tanksavar bariyerlerle dolduruluyor. Efsanevi Potemkin merdivenlerine girişler engellenmiş vaziyette.
Geçtiğimiz hafta sonu dünya basınında birçok gazeteye açıklamalarda bulunan Belediye Başkanı Gennadi Trukhanov, "Odesa kapıları misafirlerine her zaman açık bir şehirdir ama davetsiz misafirlerden ve silahlı kişilerden hoşlanmayız. Silahsız ve dost insanlarla tanıştığımıza ise memnun oluruz" sözleriyle özetledi bu hazırlığı.
İMPARATORLUĞUN PIRLANTASIYDI
"Rus İmparatorluğu'nun pırlantası" olarak inşa edilmiş olan Odesa, Kırım'ın 2014'te ilhak edilmesinden önce, Rus tatilciler için de çok popüler bir destinasyondu. Zira halkının çoğunluğu Rusça konuşan Odesa ile Rusya'nın bağları çok eskilere dayanıyor.
Birçok Rus için adeta mitolojik bir şehir olan Odesa'yla ailevi, edebi, kültürel bağı olan belki milyonlarca Rus var. Dolayısıyla Odesalılar Devlet Başkanı Vladimir Putin'in bu şehri işgal edeceğine inanmakta güçlük çekiyor. Ancak son günlerde yaşanan gelişmeler, iki hafta önce kimsenin aklına bile gelmeyecek şeylerin mümkün olabileceğini hem dünyaya gösterdi hem de şehir sakinlerine...
"HAVSALAM ALMIYOR"
Ukrayna'nın ana limanı olması nedeniyle savaşta iki taraf için de stratejik ve ekonomik öneme sahip olan Odesa, şu an Putin güçlerinin hedefleri arasında ilk sıralarda yer alıyor.
Güvenlik gerekçeleriyle şehir merkezinde başka bir binaya taşınmak zorunda kalan Trukhanov, Guardian'a yaptığı açıklamada, "Odesa'ya düşecek füzeleri ateşleyecek düğmeye basmak için insanın nasıl bir şerefsiz, geri zekalı ya da pislik olması gerekir bilmiyorum. Böyle bir şeyi benim havsalam almıyor" ifadelerini kullandı.
Bu sözleri sarf eden kişinin Trukhanov olması özellikle önemli. Zira Odesa Belediye Başkanı bir zamanlar Viktor Yanukoviç tarafından kurulmuş olan Rusya yanlısı partinin üyelerindendi. Bugün ise şehrin Putin karşısında sonuna kadar direneceğinin altını kalın çizgilerle çiziyor.
PUTİN'İN SÖZLERİNE BÖYLE YANIT VERDİ
Kendisi de eski bir subay olan ve savunma amaçlı olduğunu vurguladığı SIG Sauer tabancasını hiç yanından ayırmayan Trukhanov, "Size Odesa hakkında şunu söyleyebilirim. Şehrin her caddesini ve her köşesini korumak için sonuna kadar savaşacağız" diye konuştu.
Putin'in Rusya'nın askeri operasyonunun Rusça konuşan Ukraynalıları savunma amaçlı olduğu sözlerine de çektiği bir videoyla yanıt veren Trukhanov, biraz da küfürlü bir ifadeyle "Burada kimi savunmayı planlıyorsunuz acaba?" dedi.
Dünya basınının karşısına da kolunda Ukrayna güçlerinin sembolü olan sarı pazı bandıyla çıkan Trukhanov, Putin'in "Ukrayna'nın Nazilerden arındırılması" argümanının da saçmalık olduğunu belirterek, Rusya'nın faşistler gibi davrandığını söyledi ve ekledi: "Harkiv'i bombalamak. Kim yapar bunu? Ancak Naziler..."
Odesa Belediye Başkanı Gennadi Trukhanov hakkında uzun yıllardır yolsuzluklara bulaştığı ve organize suç örgütleriyle bağlantılı olduğu yönünde suçlamalar dile getiriliyor. Her türlü usulsüzlük iddiasını kesin bir dille reddeden Trukhanov ise "Odesa halkı beni icraatımla yargılayabilir" derken üç kez seçildiğine dikkat çekiyor. Söz konusu yolsuzluk suçlamaları bağlamında, Trukhanov'un Rusya pasaportu aldığı da öne sürülmüştü. Trukhanov bu iddiaları da kesin bir dille reddediyor.
"ODESA'YA BOMBA MI ATACAKLAR?"
Trukhanov ve Odesalılar her türlü ihtimale karşı hazırlanmakta haksız değil. Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, pazar günü Putin'i arayarak Odesa'ya yönelik saldırıların yakın zamanda başlayacağı yönündeki istihbarat verilerinden duyduğu kaygıyı dile getirdi. Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski de son yayınladığı ulusa sesleniş videosunda Odesa'nın işgal edilebileceği ihtimalini dile getirerek şöyle konuştu:
"Odesa'yı bombalamaya hazırlanıyorlar! Odesa'yı! Ruslar her zaman Odesa'ya gelmişlerdir. Odesa'da her zaman sadece sıcaklıkla karşılanmışlardır. Samimiyetle karşılanmışlardır. Şimdi ne oluyor? Odesa'ya bombalar mı atılacak? Ağır silahlarla ateş mi açılacak? Füzeler mi yağacak? Bu bir savaş suçu olur. Bu tarihi bir suç olur."
DENİZDEN VE KARADAN SALDIRIYA AÇIK KONUMDA
Odesa şu ana kadar Rusya'nın Ukrayna'nın güneyindeki operasyonlarından nasibini almış değil ancak askeri analistler, bunun an meselesi olduğunu belirtiyor. Üstelik Odesa'ya yönelik saldırılar birden fazla cepheden de gerçekleşebilir.
Rusya'nın Karadeniz'deki filosuna bağlı savaş gemileri, Şubat sonunda işgal başladığından beri açıkta hazırda bekliyor. Rusya, batıda Ukrayna-Moldova sınırında bulunan ayrılıkçı Transnistria (Transdinyester) bölgesine de asker yığmış durumda. Doğuda ise Herson Limanı'nı ele geçirip Mıkolayiv'e ilerleyen Rus güçlerinin bu şehrin düşmesi durumunda Odesa'ya ilerlemesi çok yüksek ihtimal.
