Glüten, arpa, buğday, çavdar gibi bazı tahıllarda doğal olarak bulunan ve prolamin adıyla bilinen bir depo protein ismidir. Sıklıkla tüketilen ekmeklerde ve hamur işlerinde kullanılan hamurun, ağ benzeri yapısını oluşturan ve hamura kıvam ve elastikiyet kazandıran bir protein grubudur. Çavdar, arpa, buğday ve çavdar ile buğday melezi bir bitki olan tritikalede bulunur.
Glütensiz beslenmeyi zorunlu kılan bazı etkenler şunlardır;
- Çölyak Hastalığı: Çölyak hastalığı, glütenin ince bağırsak astarına zarar veren ve bağışıklık sistemi aktivitesini tetiklediği otoimmün bir bozukluktur.
- Glüten Duyarlılığı: Glüten duyarlılığı, ince bağırsak dokularında herhangi bir hasar bulunmamasına rağmen karın ağrısı, ishal, şişkinlik, döküntü, kabızlık, beyin sisi ve baş ağrısı gibi çölyak hastalığı ile ilişkili bazı semptomlara sebep olur.
- Glüten Ataksisi: Belirli sinir dokularını etkileyen otoimmün bir bozukluktur. Kas kontrolü ve istemli kas hareketi ile ilgili sorunlara sebep olur.
- Buğday Alerjisi: Buğdayda bulunan glüteni virüs ve bakteri gibi, hastalığa neden olan bir ajan olarak algılaması sonucu oluşur. Bağışıklık sistemi, glüten vücuda girdiğinde proteine karşı bir antikor oluşturarak nefes alma güçlüğü, göğüste tıkanıklık ve benzer semptomlarla sonuçlanan bir yanıt oluşturur.
Glüten İçeren Gıdalar Nelerdir?
İçeriğinde arpa, çavdar, buğday gibi tahılları içeren gıdalardır. Bazı gıdalar koyulaştırıcı ya da bağlayıcı, tatlandırıcı veya renklendirici madde olarak da buğday ya da buğday glüteni içerebilir.
‘Glüten İçermez’ Ne Demek?
Glütensiz etiketine sahip olan gıdalar milyonda 20 parçadan az glüten içermelidir. ‘Glütensiz’ etiketine sahip gıdalarda bulunan uyarılar şunlardır;
- Doğal glütensiz gıda
- Glütenli bir bileşen içermeyen hazır gıda
- Üretim esnasında glüten içerikli bileşenlerle kontamine olmayan gıda
- İşlenmiş glüten (glüteni çıkarılmış) içeren gıda
İlaçlarda Glüten Var Mı?
Reçeteli ve reçetesiz satılan ilaçlarda veya takviyelerde bağlayıcı madde olarak buğday glüteni kullanılabilir. Buğday glüteni içeren ilaçlar veya takviyeler etiketlerinde mutlaka içerdiği buğday bileşenini listelemelidir. Alınan ilaçlar hakkında detaylı bilgi için ilgili doktora veya eczacıya mutlaka danışılmalıdır.
Glütensiz Gıdaların Evde veya Restoranda Tüketimi Nasıl Olmalıdır?
Çölyak hastalığına sahip bireylerin glütenli gıdalar tüketmekten kaçınmaları gerekir. Evde hazırlanan yemekler kontaminasyon riskini önler. Dışarıda veya evde glütensiz beslenmeye yardımcı ipuçları şunlardır;
- Glütenli ve glütensiz gıdaları farklı yerlerde saklamak
- Pişirme yüzeylerini, pişirme aletlerini ve saklama kaplarını temiz tutmak
- Restoran menülerini önceden okuyup yiyecekler hakkında bilgi sahibi olmak
- İhtiyaçların daha iyi koşullarda karşılanabilmesi için restoranın en az yoğunlukta olduğu saati yemek saati olarak tercih etmek.
Bu içeriği detaylı bir şekilde incelemek isterseniz https://ilacsizyasiyoruz.com/glutensiz/gluten-nedir/ linkini ziyaret edebilirsiniz.